შესავალი

• წინამდებარე სტატია საკვლევი თემის კომპლექსური შესწავლის პირველი ცდაა;
• სტატიაში ჩამოყალიბებული იქნება პოზიცია - რამდენად აქვს სასამართლოს უფლება სპეციალური პენიტენციური სამსახურის ადგილობრივი საბჭოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება ბათილად ცნოს იმ საფუძვლით, რომ მიუთითოს მხოლოდ მსჯავრდებულის რესოციალიზაციის საკითხი და გასცდეს საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს N320 ბრძანებით დამტკიცებული წესის მე-13 მუხლით დადგენილ შეფასებით კრიტერიუმებს;
• დასაბუთებული იქნება სამართალზომელობითი და ნორმათშემოქმედებითი თვალსაზრისით, რამდენად გონივრულია სასჯელის მოუხდელი ნაწილის უფრო მსუბუქი სახის სასჯელით შეცვლის უმთავრესი დეტალის - გადაწყვეტილების დასაბუთების სტანდარტის - რეგულირება კანონქვემდებარე აქტით.
• შემოთავაზებულია იდეა, საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს N320 ბრძანებით დამტკიცებული წესის მე-13 მუხლით დადგენილ კრიტერიუმებს დაემატოს სხვა სახის შეფასებითი ნიშანები, „შეფასებითი საზომები“;
• გაანალიზებული იქნება შეხედულება თუ რამდენად მიზანშეწონილია საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2018

• გაანალიზებული იქნება სისხლის საპროცესო სამართლებრივი პრობლემები, მაგალითად, სასამართლო გათავისუფლების მექანიზმის დანიშვნისას რამდენად მხედველობაში იღებს სასჯელის მიზნების მიღწევის საკითხს, რამდენად შესაძლებელია აღსრულება დაკისრებული მოვალეობების და რამდენად ადეკვატურია მათი სახე კონკრეტულ პირის გარემოებებთან დაკავშირებით;
• განხილული იქნება, თუ რამდენად მართებულია სპეციალური პენიტენციური სამსახურის ადგილობრივი საბჭო უარყოფით გადაწყვეტილებას ასაბუთებდეს მხოლოდ ერთ კრიტერიუმზე დაყრდნობით;
• შეფასებული იქნება ზეპირი მოსმენის სხდომის ჩატარების წესი და ა.შ.

1. საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომის ჩამოყალიბებისა და განვითარების მოკლე ისტორიული რაკურსი, არსებული პრაქტიკა და მისი შედარებით - სამართლებრივი დახასიათება

1.1. საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომის არსი

1.2. საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომის წარმოშობა და განვითარება

1.3 სასამართლო პრაქტიკა უფრო მსუბუქი სახის სასჯელის -

1.4 საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომის შედარებით - სამართლებრივი დახასიათება

დასკვნა

• საჭიროა, სასამართლოს მხრიდან როცა ხდება სარჩელის განხილვა ადგილობრივი საბჭოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ბათილობის თაობაზე მხედეველობაში იქნას მიღებული საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2018 წლის 7 აგვისტოს N320 ბრძანებით დამტკიცებული წესის მე-13 მუხლით დადგენილი კრიტერიუმები - დანაშაულის ხასიათი, დანაშაულის სიმძიმე, რადგან ადგილი არ ჰქონდეს არარესოციალიზებული მსჯავრდებულის გათავისუფლებას;
• სასურველია, მართლმსაჯულების განმახორციელებელი ორგანოს მიერ სასჯელის მოუხდელი ნაწილის უფრო მსუბუქი სახის სასჯელით - საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომით შეცვლის საკითხის განხილვისას პირს, რომელსაც დააკისრებს ამ სახის სასჯელს გამოიკვლიოს მისი ჯანმრთელობის მდგომარება და სხვა პიროვნული მახასიათებლები;39
• სამართალზომელობითი თვალსაზრისით, პრობლემას არ წამოარდგენს მინისტრის ბრძანებით წესრიგდებოდეს სასჯელის მოუხდელი ნაწილის უფრო მსუბუქი სახის სასჯელით შეცვლის საკითხის გადაწყვეტა;
• დაზარალებულის პოზიცია, როგორც არასავალდებულო სახელმძღვანელო სტანდარტის სახით იყოს მხედველობაში მიღებული განმხილველი ორგანოს მხრიდან;
• მიმაჩნია, რომ საკანონმდებლო ინიციატივა პატიმრობის კოდექსში ცვლილებების შეტანის შესახებ, რომელიც პირდაპირ დაავალდებულებს საბჭოს მსჯავრდებულის ზეპირ მოსმენაში მიწვევას - მიზანშეუწონელია, იმიტომ, რომ ჯერ ამით ხდება საბჭოს დისკრეციული უფლებამოსილების დარღვევა, ასევე, ყველა პირთა მიმართ ზეპირი მოსმენის სხდომის ჩატარება შეუძლებელიცაა, აგრეთვე, აზრს მოკლებული, რადგან არის შემთხვევები, როცა წარმოდგენილი შუამდგომლობა და საქმის მასალები დამატებითი შეკითხვების გაჩენას სულაც არ საჭიროებს;

• სავალდებულოა, განმხილველ ორგანოთა მხრიდან მოხდეს სტატისტიკური მონაცემების დამუშავება და წარმოება, იმ პრინციპით, რომელიც პირდაპირ წარმოაჩენს მოცემული მექანიზმის გამოყენების დადებით და უარყოფით მხარეებს, თუნდაც პირის პენიტენციურ დაწესებულებაში შემობრუნების ჭრილში და სხვა;
• შედარებით - სამართლებრივი ანალიზის საშუალებით შეგვიძლია დავასკნათ, რომ ყველა ქვეყანაში საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომა ხელსაყრელი სისხლისსამართლებრივი ღონისძიებაა, რომელიც თავისუფლების აღკვეთის ალტერნატივას წარმოადგენს. გარდა ამისა, უნდა ითქვას, რომ საქართველოში სხვა ქვეყნებისაგან განსხვავებით, ჯერ კიდევ დგას საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომის შესრულების რაოდენობის პრობლემა, ამასთან, განსხვავება მდგომარეობს გადაწყვეტილების მიმღები ორგანოების კომპეტენციაში, გარდა ამისა, სამუშაოს შესრულების სახის განმსაზღვრელ პირებსა და ორგანოებში;40
• ჩატარებული კვლევის საფუძველზე დასკვნის სახით შეგვიძლია განვაცხადოთ, რომ სასჯელის ამ სახის, ზოგადად ამ ინსტიტუტის მნიშვნელობა უდავოდ დიდია.

ბიბლიოგრაფია:

ქართული ლიტერატურა:

1. Collective of authors, (2016). Trends of Liberalization of Criminal Legislation in Georgia, Tbilisi.
2. Davitadze M., (2018). The Use of Socially Beneficial Labor and its Legal Limitations, Current Issues of Criminal Law, N3, Tbilisi.
3. Gelashvili M., (2020). Problems of Release from Serving the Sentence in the Modern Georgian Law, Master's degree paper, Tbilisi.
4. Getiashvili G., (2016). The Essence of Work Useful to Society, Tedo Ninidze - 65, Jubilee Collection, Law Journal N2.
5. Gotua Z., (2001). General Part of Criminal Law, Tbilisi.
6. Guruli P., (2017). Parole from Serving a Sentence - a Legitimate Understanding, Law and the World Journal.
7. Ivanidze M., (2016). Alternative Punishments, Criminal Law, General Part, Tbilisi.
8. Kherkheulidze I., (2014). Probation Institute - a Tool for Ensuring the Reintegration of Juvenile Osffenders (comparative analysis of the criminal justice approach of Georgia and the USA), Mzia Lekveishvili 85, Anniversary collection, Tbilisi.
9. Kherkheulidze I., (2020). Community Service - One of the Best Agents of Resocialization of Juvenile Offenders Among Non-Custodial Punishments, Tbilisi.
10. Pradel J., (1999). Comparative Criminal Law, Tbilisi.
11. Shalikashvili M., (2014). Research on Alternative Punishments in Georgia, Mzia Lekveishvili - 85, Anniversary Collection, Tbilisi.

უცხოური ლიტერატურა:

1. Abadinsky H., (2009). Probation and Parole, Theory and Practice, NJ.
2. Branham L., Krantz S., (1997). The Law of Sentencing, Corrections, and Prisoners, Rights, MINN.
3. Haney C., (2005).Reforming Punishment, PSYCHOLOGICAL LIMITS TO THE PAINS OF IMPRISONMENT.
4. Klaus J., (1998). Handbook on Probation Services, Rome/London.
5. Kubinik., (2002). Strafen und ihre Alternativen im zeitlichen Wandel, Berlin.
6. Stojkovic S., Lovell R., (1992). Corrections, An introduction, Anderson pub, Cincinnati, Ohio.
7. Tobiasova L., (2007). Development And Construction of the European Legal System, Alternative Penalties, Bratislava.
8. Van Kalmthout A., Durnescu I., (2011). European Probation Service Systems, CEP.

ნორმატიული მასალები:

1. Criminal Code of Georgia.
2. Criminal Procedure Code of Georgia.
3. Administrative Procedure Code of Georgia.
4. Juvenile Justice Code of Georgia.
5. Imprisonment Code of Georgia.
6. Order N320 of the Minister of Justice of Georgia dated August 7, 2018.

რეკომენდაციები:

1. Recommendation CM/Rec (2010)1 of the Committee of Ministers to member states on the Council of Europe Probation Rules.
2. Special Report of the Public Defender of Georgia, The Practice of Parole and Substitution of the Unpaid Part of the Sentence with a Lighter Punishment in Georgia, (2019). Tbilisi.

ინტერნეტ საიტები (ვებ გვერდები):

1. Link [Last seen 29.03.2023].
2. Dünkel F., (2013)Gemeinnützige Arbeit, What Works? Deutschland, S:4. https://tri.swisscovery.slsp.ch/discovery/fulldisplay?docid=alma991001086529705532&context=L&vid=41SLSP_TRI:ISDC&lang=fr&search_scope=ISDC&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=ISDC&query=sub,exact,Arbeit,AND&mode=advanced&offset=40 [Last seen 29.03.2023].
3. Link [Last seen 19.11.2022].
4. Link [Last seen 05.01.2023].
5. Link [Last seen 06.01.2023].
6. Link
7. Link [Last seen 29.03.2023].
8. Link [Last seen 29.03.2023].

სასამართლოს გადაწყვეტილება:

1. Verdict of Gori District Court of November 24, 2020 on case 1/491-20.
2. Decision No. 3/3769-20 of Tbilisi City Court of September 24, 2020.
3. Decision No. 3/541-22 of Tbilisi City Court of September 21, 2022.
4. Decision No. 3b/295-19 of the Tbilisi Court of Appeal dated September 11, 2019.

სქოლიო:

1. Abadinsky, H., (2009). Probation and Parole, Theory and Practice, NJ, p. 336.
2. Recommendation CM/Rec(2010)1 of the Committee of Ministers to member states on the Council of Europe Probation Rules.
3. Branham, L., Krantz, S., (1997). The Law of Sentencing,Corrections, and Prisoners, Rights, MINN, p. 151.
4. Pradel, J. (1999). Comparative Criminal Law, Tbilisi, p. 436.
5. Kubinik. (2002). Strafen und ihre Alternativen im zeitlichen Wandel, Berlin, p. 568.
6. Link [Last seen 29.03.2023]
7. Van Kalmthout, A., Durnescu, I. (2011). European Probation Service Systems, CEP, pp. 26-27.
8. Dünkel, Gemeinnützige Arbeit, What Works? p.4. Link
9. Kubinik. (2002). Strafen und ihre Alternativen im zeitlichen Wandel, Berlin, p. 572.
10. Klaus, J. (1998), Handbook on Probation Services, Rome/ London, p. 15.
11. Link [Last seen: 19.11.2022].
12. Getiashvili, G., (2016).The Essence of Work Useful to Society, Tedo Ninidze - 65, Jubilee Collection, Law Journal N2, p. 231.
13. Davitadze, M., (2018). The Use of Work Useful to Society and its Legal Limitations, Current Issues of Criminal Law, N3, Tbilisi, p. 82.
14. Ivanidze, M., (2016). Alternative Punishments, Criminal Law (general part), Tbilisi, p. 470.
15. Guruli, P., (2017). Parole from Serving a Sentence - a Legitimate Understanding, Law and the World, N6, p. 57.
16. Ibid. pp. 52-53.
17. Special Report of the Public Defender of Georgia, The Practice of Parole and Substitution of the Unpaid Part of the Sentence with a Lighter Punishment in Georgia, (2019). Tbilisi, p. 56.
18. Link [Last seen 05.01.2023].
19. Klaus, J. (1998). Handbook on Probation Services, Rome/London., p. 17.
20. Verdict of Gori District Court of November 24, 2020 on case 1/491-20.
21. Decision No. 3/3769-20 of Tbilisi City Court of September 24, 2020.
22. Decision No. 3/541-22 of Tbilisi City Court of September 21, 2022.
23. Decision No. 3b/295-19 of the Tbilisi Court of Appeal dated September 11, 2019.
24. Tobiasova, L., (2007). Development And Construction of the European Legal System, Alternative Penalties, Bratislava, p. 274.
25. Collective of authors. (2016).Trends of Liberalization of Criminal Law in Georgia, Tbilisi, p. 343.
26. Pradel, J., (2003). Comparative Criminal Law, ed. "Sani",pp. 437-438.
27. Tobiasova, L., (2007). Development And Construction of the European Legal System, Alternative Penalties, Bratislava, pp. 273-274.
28. Haney, C., (2005). Reforming Punishment, PsychologicalLimits to the Pains of Imprisonment, ,,Amer Psychological Assn’’, p. 7.
29. Link[Last seen 06.01.2023].
30. Link[Last seen 01.12.2022].
31. Pradel, J., (1999).Comparative Criminal Law, Tbilisi, p. 437.
32. Link[Last seen 02.12.2022].
33. Stojkovic, S., Lovell, R., (1992). Corrections, An introduction, Anderson pub, Cincinnati, Ohio, p. 475.
34. Shalikashvili, M., (2014). Research on Alternative Punishments in Georgia, Mzia Lekveishvili - 85, Anniversary Collection, Tbilisi, p. 106.
35. Kherkehulidze, I., (2014). Probation Institute - a Tool for Ensuring the Reintegration of Juvenile Offenders (a comparative analysis of the criminal justice approach of Georgia and the USA), Mzia Lekveishvili - 85, Anniversary Collection, Tbilisi, p. 195.
36. Abadinsky, H., (2009). Probation and Parole, Theory and Practice, New York, p. 336.
37. Link [Last seen 04.01.2023].
38. Gelashvili, M. (2020). Problems of Exemption from Serving the Sentence in Modern Georgian law, master's thesis, Tbilisi, p. 68.
39. Ibid., p. 72.
40. Ibid, p. 66.